Zasadą jest, że jeden karnet można wykorzystać na jedną podróż - na jeden pojazd lub zespół pojazdów (kontener lub zespół kontenerów).
Karnety TIR drukowane są w Genewie i stanowią własność IRU (Międzynarodowej Unii Transportu Drogowego). Wykonane są ze specjalnego papieru i posiadają szereg zabezpieczeń w celu uniknięcia funkcjonowania w obiegu karnetów fałszywych. Każdy posiada indywidualny numer, kod kreskowy, znak wodny.
W ZMPD w Polsce dostępne są karnety 4 i 14-woletowe oraz 4-woletowe PILOT. Karnet najmniejszy tzn. 4-woletowy wykorzystywany jest do najprostszych transportów: jeden urząd celny wyjściowy, jedna granica i jeden urząd celny docelowy. Każda dodatkowa granica celna, a więc kolejne przejściowe urzędy celne i każdy dodatkowy urząd celny wyjściowy lub docelowy wymagają dodatkowej pary woletów.
Każdy karnet TIR ma określony nieprzekraczalny termin ważności i wynosi 60 dni od daty wydania karnetu posiadaczowi. Data ważności jest umieszczona na okładce karnetu w polu nr 1. Oznacza to, że najpóźniej tego dnia można otworzyć karnet w wyjściowym urzędzie celnym. Zgodnie z przepisami Konwencji TIR art. 9, taki karnet pozostaje ważny do czasu zakończenia podróży i zamknięcia procedury TIR w docelowym urzędzie celnym. Karnety, którym upłynął termin ważności i nie zostały otwarte w terminie, stają się dokumentami nieważnymi i nie można ich wykorzystać. Przedstawienie takiego karnetu TIR w urzędzie celnym może skutkować wstrzymaniem wydawania karnetów przez ZMPD.
W Polsce karnety TIR wydawane są wyłącznie przez Zrzeszenie Międzynarodowych Przewoźników Drogowych w Polsce, które po spełnieniu warunków określonych w Konwencji TIR w Załączniku 9 część I, zostało upoważnione przez właściwe władze w Polsce do wydawania karnetów TIR i poręczania w systemie TIR. Ponieważ karnety TIR są własnością IRU - Międzynarodowej Unii Transportu Drogowego z siedzibą w Genewie, wszystkie podlegają zwrotowi. Każdy posiadacz jest zobowiązany do rozliczenia się z pobranych karnetów TIR.
Osobą uprawnioną do posługiwania się karnetem TIR jest jego posiadacz wymieniony w polu nr 3 okładki karnetu i jest on odpowiedzialny za prawidłowe wypełnienie karnetu w polach 6-12 na okładce karnetu oraz w polach 2-15 na wszystkich woletach. Posiadacz jest zobowiązany do przedstawienia pojazdu wraz z towarem, karnetem TIR i innymi dokumentami w wyjściowym urzędzie celnym, w każdym przejściowym (granicznym) oraz w docelowym urzędzie celnym.
Nie ma możliwości odstępowania karnetów TIR osobom trzecim. Użyczenie karnetu stanowi bardzo poważne naruszenie przepisów i może skutkować zawieszeniem lub cofnięciem przewoźnikowi pozwolenia na korzystanie z procedury TIR.
Posiadacz karnetu TIR zobowiązany jest do pozostawienia u siebie w firmie kopii każdego wykorzystanego karnetu TIR przed zwróceniem go do biura ZMPD. Kopia ta wraz z innymi dokumentami transportowymi musi być przechowywana przez okres 5 lat. Kopiowane (lub skanowane) powinny być: okładka, manifest towarów, grzbiety (suszki) ostemplowane przez władze celne oraz protokół zajścia.
Regulamin Używania Karnetów TIR
Regulamin Używania Karnetów TIR znajduje się na wewnętrznej stronie okładki (wersja angielska i francuska). Polska wersja językowa zamieszczona została na odwrocie żółtego manifestu towarów. Zawiera on podstawowe i najważniejsze informacje dotyczące zasad korzystania z karnetu TIR, z którymi każdy kierowca powinien dokładnie się zapoznać. Należy pamiętać, że to właśnie kierowca, w imieniu przewoźnika, wykonuje transport w procedurze TIR, a więc powinien on znać przepisy z zakresu Konwencji TIR.
Zgodnie z Regulaminem karnet TIR nie może zawierać żadnych wycierań ani dopisków. Wszelkie poprawki powinny być dokonywane przez przekreślenie błędnych danych i wpisanie, w razie potrzeby, danych właściwych. Każda zmiana powinna być potwierdzona przez jej autora i poświadczona przez władze celne.
wiecej wiadomości znajdziesz na stronie ZMPD:
http://tir.zmpd.pl/aktualnosci_pliki/f-TIR-89-80.Regulamin_uzywania_karnetu_TIR.pdf
