Kierowca citroena berlingo został zatrzymany, gdy jechał pod wpływem alkoholu. Oskarżono go o prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości i sąd rejonowy wymierzył mu 2 tys. zł grzywny. Poza tym orzekł zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 3 lat z wyłączeniem takich, do których prowadzenia wymagane jest prawo jazdy kategorii C+E (samochody ciężarowe łącznie z przyczepą). Wyrok zaskarżył prokurator rejonowy. Podnosił, że art. 12 ustawy o kierujących pojazdami (Dz.U. z 2011 r. nr 30, poz. 151 ze zm.) zakazuje ubiegania się i wydania osobie, co do której sąd prawomocnie orzekł zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, uprawnień w zakresie kategorii C+E w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów kategorii B.
Sąd okręgowy, do którego trafiła apelacja, nabrał wątpliwości, czy zakaz prowadzenia pojazdów orzeczony z wyłączeniem pewnej ich kategorii stoi w sprzeczności z ustawą o kierujących pojazdami. Przedstawił więc to zagadnienie prawne Sądowi Najwyższemu.
W uzasadnieniu pytania powołał się na wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych w Poznaniu (sygn. akt III SA/Po 834/13) i Olsztynie (sygn. akt II SA/Ol 337/13).
W pierwszym z nich wyrażono pogląd, że cofnięcie uprawnienia w określonym zakresie musi uwzględniać dalsze ograniczenia ustawowe. Dokument nie może być wydany osobie ubiegającej się o wydanie prawa jazdy kategorii C i C+E w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów odnośnie do kategorii B. Zdaniem sądu fakt, że kierowca takie uprawnienia już posiadał przed wydaniem wyroku, nie oznacza, że w trakcie obowiązywania tego zakazu może prowadzić pojazdy, do kierowania którymi powinien posiadać uprawnienia kategorii C, C+E. Sąd nie musiał zatem orzekać o zakazie prowadzenia samochodów określonych w prawie jazdy kategorii C, C+E, gdyż zakaz ten wynika z ustawy. W ocenie olsztyńskiego sadu przepis nie ma jednak zastosowania do osób już posiadających uprawnienia do kierowania pojazdami.
Sąd Najwyższy wyjaśnił, że sąd orzeka o zakazie prowadzenia pojazdów, określając jednocześnie, jakiego rodzaju pojazdów zakaz dotyczy, i dopiero to orzeczenie stanowi podstawę do cofnięcia uprawnień przez właściwy organ administracji. Organ ten nie może rozszerzyć ani zawęzić orzeczonego zakazu. Sąd zależnie od okoliczności konkretnej sprawy decyduje więc o zakresie zakazu. Dokonuje tego przez wymienienie rodzajów pojazdów objętych zakazem lub przez wyłączenie spod orzeczonego zakazu pojazdów danego rodzaju. Następnie przesyła odpis wyroku odpowiedniemu organowi administracji rządowej lub samorządu terytorialnego właściwemu dla miejsca zamieszkania skazanego. Organ zobowiązany jest z kolei cofnąć uprawnienia oraz nie może wydać tych uprawnień w okresie obowiązywania zakazu. Dotyczy to zatem osób, które dopiero ubiegają się o wydanie prawa jazdy, a nie ma zastosowania do osób, które posiadają określone uprawnienia do prowadzenia pojazdów.
ORZECZNICTWO
Postanowienie Sądu Najwyższego z 26 lutego 2014 r., sygn. akt I KZP 29/13. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
