Warunki pracy mające szkodliwy wpływ na zdrowie mogą skutkować wypadkami przy pracy lub mieć długoterminowe skutki i powodować choroby zawodowe oraz inne problemy zdrowotne. Jednymi z wielu możliwych czynników przyczynowych tych problemów, które mogą wpływać na ich przebieg, są środowisko lub sposób wykonywania pracy
Układ ruchu:
Wszystkie elementy narządu ruchu narażone są na wpływ szkodliwych czynników, które mogą doprowadzić do zaburzenia ich funkcji lub trwałego uszkodzenia. Schorzenia i dolegliwości układu mięśniowo – szkieletowego stanowią obecnie jedną z najważniejszych przyczyn niezdolności do pracy i ograniczenia aktywności zarówno zawodowej, jak i pozazawodowej. Dolegliwości ze strony układu ruchu są poważnym problemem zdrowotnym u kierowców pojazdów silnikowych. Zgłaszane dolegliwości odnoszą się do dolnej i górnej części pleców, szyi, ramion i kolan.
Wymuszona pozycja ciała
Niewłaściwa pozycja przy pracy jest przyczyną znacznego obciążenia i zmęczenia układu mięśniowo-szkieletowego.
Obciążenie pracą fizyczną na stanowisku pracy dzieli się na dynamiczne i statyczne. Praca statyczna przebiega w warunkach bezruchu, wiąże się przede wszystkim z koniecznością utrzymania niewygodnej i wymuszonej pozycji ciała. Pozycja przy pracy jest tym bardziej uciążliwa, im większe jest odchylenie lub skręcenie tułowia, szyi, głowy i im dłuższa jest konieczność utrzymywania tej pozycji. Na stanowisku pracy kierowcy często występują wymuszone pozycje ciała przy pracy, co związane jest z:
— długim siedzeniem podczas pokonywania długich tras, a możliwość zmiany pozycji występuje tylko w czasie przerwy w kierowaniu pojazdem;
— długim staniem podczas wykonywanych rożnych prac naprawczych z pochylaniem i skręceniem tułowia, przy czym wykonywane prace często wymagają użycia znacznej siły;
— wymuszoną pozycją, wynikającą z ograniczonej przestrzeni (małe, niskie pomieszczenia kabiny kierowcy).
Wśród zawodowych czynników ryzyka, sprzyjających przeciążeniu kręgosłupa, związanych z pracą kierowcy, a szczególnie kierowcy samochodów ciężarowych i autobusów obsługujących długie trasy, wymienia się:
— obciążenia statyczne spowodowane unieruchomieniem (długotrwałe
przebywanie w jednakowej pozycji siedzącej z niewielkimi możliwościami
zmiany),
— obciążenia dynamiczne wynikające ze sposobu jazdy (częste, nagłe
przyspieszenia i hamowania),
— wstrząsy i mikrowstrząsy,
— niedostosowanie ergonomiczne siedziska pojazdu do indywidualnych warunków fizycznych kierowcy,
— przewlekły stres zwiększający napięcie mięśniowe,
— nagłe zmiany temperatury (przechłodzenie i przegrzanie ciała),
— inne obowiązki (załadunek i rozładunek towarów — podnoszenie i przenoszenie ciężkich przedmiotów w niewłaściwy sposób).
Zmniejszenie ryzyka wystąpienia dolegliwości można osiągnąć poprzez:
— ergonomiczne dostosowanie stanowiska pracy do rodzaju wykonywanych czynności,
— stosowanie częstych przerw w pracy powodującej duże obciążenia statyczno-dynamiczne kręgosłupa,
— przeciąganie się,
— nadmierny wyprost pleców wykonywany co kilka godzin w czasie przerwy w pracy (założenie rąk na kark i wykonanie
przeprostu kręgosłupa piersiowego poprzez wciągnięcie łopatek),
— ćwiczenia izometryczne mięśni brzucha (naprzemienne napinanie i zwalnianie mięśni brzucha nawet w pozycji siedzącej),
— wykonanie kilku przysiadów z zachowaniem właściwych krzywizn kręgosłupa,
— stawanie tyłem przy ścianie tak, aby głowa, plecy, pośladki i pięty przylegały do niej.
